Bor jest pierwiastkiem śladowym i spełnia ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu.
Ten cenny mikroelement znaleźć można m.in. w winogronach, rodzynkach, orzechach….
Niedostateczny poziom boru w organizmie jest czynnikiem, który może doprowadzić do rozwoju osteoporozy, niedoboru estrogenu i testosteronu (oba hormony wpływają na układ kostny), nadmierne wydalanie magnezu oraz wapnia z organizmu, a także na pogorszenie umysłowej wydolności. Niedobór boru może doprowadzić do obniżenia ich poziomu poniżej normy.
Bor w organizmie sprzyja w dużej mierze do utrzymania dobrej kondycji mózgu, kości i stawów.
Według zaleceń ekspertów od żywienia, maksymalna dzienna dawka to 3 miligramy, a 10 miligramów to już porcja toksyczna.
Niedobór boru prowadzi do raka prostaty, zaburzeń hormonalnych czy zwyrodnienia stawów. Objawia się także m.in. szybkim biciem serca i skurczami mięśni.
Bor wpływa na pamięć i funkcje intelektualne, polepsza koncentrację i szybkość reakcji. Poprawia także koordynację ruchową, wzmacnia i buduje mięśnie.
Bor współpracuje z krzemem w odtruwaniu organizmu z nadmiaru aluminium.
Pierwiastek ten wpływa na prawidłowy metabolizm wapnia, fosforu oraz witaminy D. Dzięki niemu te mikroelementy osiągają właściwy poziom, a witaminy lepiej się wchłaniają.
Bor jest potrzebny również kobietom w okresie menopauzy- zwiększa bowiem poziom estrogenów. Zapobiega także starzeniu się skóry. Związki boru działają antyseptyczne, przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne.
Niedobór boru zwiększa ryzyko wielu groźnych chorób.
Powoduje nadczynność tarczycy i przyśpieszone bicie serca, chorobowe zmiany w układzie kostnym przypominające osteoporozę.
Nadmiar boru wywołuje nudności, biegunkę, wysypkę, ból brzucha. Chory czuje się przemęczony i osłabiony, a na skórze może pojawić się wysypka. Obserwuje się także nadmierne wypadanie włosów.
Bor występuje w orzechach, fasoli i owocach, takich jak jabłka, gruszki, brzoskwinie, morele i winogrona, w bakaliach, np. daktylach, również w jajkach.
Suplementację tym pierwiastkiem zaleca się, gdy nasza codzienna dieta jest uboga w minerały albo przyjmujemy leki, które hamują jego przyswajanie. np. mleczan magnezu.
Suplementy stosuje się u pacjentów, którzy chorują na białaczkę, nowotwory, reumatoidalne zapalenie stawów, wysoki poziom złego cholesterolu.
Dieta wzbogacona w bor wspomaga walkę ze zbyt szybkim starzeniem się skóry i przedłuża nie tylko naszą młodość, ale również życie.
Kiedy w organizmie zaczyna brakować boru szwankuje nie tylko pamięć krótkotrwała, ale również pamięć długotrwała. Ponadto, pacjenci cierpiący na niedobór boru bardziej dotkliwie odczuwają skutki stresu.
Pierwiastek korzystnie wpływa także na koordynację oczu.
Naukowcy przypuszczają, że bor może być niezbędnym składnikiem umożliwiającym przekształcenie 25-cholekalcyferolu w 1,25-dwuhydroksycholekalcyferol. Chodzi o przekształcenie w bardziej aktywną postać, z której działania może skorzystać organizm. Wspomniana przemiana zachodzi w nerkach.
Dawkę profilaktyczną przeciw osteoporozie ustalono na poziomie 2-3 mg. Tyle boru dziennie wystarczy, aby utrzymać prawidłową gęstość kości.
Bor posiada właściwości antybakteryjne, grzybobójcze i przeciwwirusowe. Ponadto, biopierwiastek przeciwdziała nadmiernemu gromadzeniu się fluoru w organizmie skutecznie usuwając jego nadmiar. Bor jako silny chelator usuwa toksyny z ustroju.
Wzmacnia odporność, wspomaga proces gojenia się ran i wzmacnia system odpornościowy. Poza zastosowaniem go w chorobach kości i stawów można wykorzystać terapeutyczne właściwości boru w leczeniu innych chorób tkanki łącznej niż zapalenia stawów, nadwagi, chorób układu krążenia, podagry, układowego tocznia rumieniowatego, a także paradontozy i zmian degeneracyjnych w kręgosłupie.
Z wpływem boru na kondycję stawów wiąże się historia dr Rexa Newnhama. Australijski naukowiec zajmował się badaniem roślin na obszarze Australii. Agrobiolog zachorował na artretyzm – wiedział, że może pomóc sobie spożywając dużo boru. Był jednak świadomy, że nie dostarczy go w wystarczających ilościach organizmowi, ponieważ rośliny w jego regionie są ubogie w ten pierwiastek i w ogóle w sole mineralne.
Dr R. Newnham zażywał więc boraks, dopóki nie opracował własnego leku. Po upływie 3 tygodni suplementacji jego stan zdrowia znacznie się poprawił. W 1981 r. bor został uznany za trujący a sam agrobiolog został oskarżony i skazany za dystrybucję szkodliwych preparatów. Dr R. Newnham prowadząc dalsze badania doszedł do wniosku, że niski poziom boru w żywności pochodzenia roślinnego wynika ze zbyt intensywnego i długotrwałego stosowania sztucznych nawozów.
W Izraelu, gdzie dzienne spożycie utrzymuje się na poziomie ok. 5-8 mg dziennie, zapadalność na zapalenie stawów jest bardzo niska i wynosi 0,5-1,5%.
Bor to pierwiastek śladowy. Odpowiednio dobrana dieta dostarcza około 2-5 mg boru na dobę. Przy czym wymienione owoce powinny być spożywane w formie surowej a fasole gotowane na parze.
Z kolei suplementacja, aby wywołać efekt terapeutyczny, powinna zostać ustalona przez lekarza. Standardowy zakres dawek wynosi w granicach od 1 mg do 9 mg.
Podobnie jak w przypadku innych minerałów zapotrzebowanie na bor jest odmienne i różne – należy wziąć pod uwagę płeć, stan fizjologiczny i wiek.
Bor występuje w różnych postaciach – jako boraks oraz kwas borowy. Najwięcej boru zawierają warzywa i owoce pochodzące z ekologicznych upraw.
Do nadmiaru boru w organizmie dochodzi bardzo rzadko, ponieważ wspomniany biopierwiastek nie jest magazynowany przez organizm.
Grupy ludności | Bor |
Poziom maksymalny spożycia (UL)* [mg / dzień] |
|
Niemowlęta 0-6 miesięcy | brak danych |
Niemowlęta 6-12 miesięcy | brak danych |
Dzieci 1-3 lata | 3 |
Dzieci 4-8 lat | 6 |
Chłopcy 9-13 lat | 11 |
Chłopcy 14-18 lat | 17 |
Mężczyźni 19-30 lat | 20 |
Mężczyźni 31-50 lat | 20 |
Mężczyźni 51-70 lat | 20 |
Mężczyźni > 70 lat | 20 |
Dziewczęta 9-13 lat | 11 |
Dziewczęta 14-18 lat | 17 |
Kobiety 19-30 lat | 20 |
Kobiety 31-50 lat | 20 |
Kobiety 51-70 lat | 20 |
Kobiety > 70 lat | 20 |
Kobiety w ciąży ≤ 18 lat | 17 |
Kobiety w ciąży 19-30 lat | 20 |
Kobiety w ciąży 31-50 lat | 20 |
Kobiety karmiące ≤ 18 lat | 17 |
Kobiety karmiące 19-30 lat | 20 |
Kobiety karmiące 31-50 lat | 20 |
* Poziom maksymalny spożycia (UL) – wartość, która nie powoduje szkodliwych efektów u osób zdrowych.
Wśród bogatych źródeł boru (po winogronach) w diecie można wymienić:
– rodzynki (4,51 mg/100 g)
– migdały (2,82 mg/100 g)
– orzechy laskowe (2,77mg/100 g)
– suszone morele (2,11 mg/100 g)
– awokado (2,06 mg/100 g)
– masło orzechowe (1,92 mg/100 g)
– orzechy brazylijskie (1,72 mg/100 g)
– orzechy włoskie (1,63 mg/100 g)
– czerwoną fasolę Red Kidney (1,4 mg/100 g)
– suszone śliwki (1,18 mg/100 g)
– orzechy nerkowca (1,15 mg/100 g)
– daktyle (1,08 mg/100 g)
Do mniej zasobnych, ale rekomendowanych źródeł boru zalicza się :
-soczewicę (0,74 mg/100 g),
-ciecierzycę (0,71 mg/100 g),
-seler (0,50 mg/100 g),
-brzoskwinie (0,52 mg/100 g),
-grejpfruty czerwone (0,50 mg/100 g),
-czerwone winogrona (0,50 mg/100 g),
-gruszki (0,32 mg/100 g),
-jabłka (0,32 mg/100 g),
-pomarańcze (0,25 mg/100 g),
-banany (0,16 mg/100 g),
-miód (0,50 mg/100 g),
-oliwki (0,35 mg/100 g)
-otręby pszenne (0,32 mg/100 g)
-brokuły (0,31 mg/100 g),
-marchewkę (0,30 mg/100 g),
-cebulę (0,20 mg/100 g)
-ziemniaki (0,18 mg/100 g).