Aluminium

Aluminium to jeden z najpopularniejszych pierwiastków na ziemi.

Jest wszędzie : w wodzie, w glebie, w powietrzu, w żywności, w szczepionkach…

Naczynia aluminiowe stały się przedmiotem kontrowersji po badaniach przeprowadzonych w latach 1970, które ujawniły podwyższony poziom aluminium w mózgu niektórych pacjentów z chorobą Alzheimera. Dziś dogłębniej zbadano wpływ tego związku na zdrowie. Pewne jest to, że kwaśne i słone produkty (np. zupa szczawiowa, pomidorowa, ogórkowa, bigos, kapuśniak) gotowane i/lub przechowywane w naczyniu aluminiowym mogą uszkadzać strukturę naczynia, wżerać się w aluminium i przedostawać się do potrawy.

 

Wiele osób twierdzi, że aluminium z folii przenika bezpośrednio do jedzenia, tym samym powodując szereg groźnych chorób, na które szczególnie narażone są dzieci. Jednak jasnych dowodów naukowych na takie działanie nie ma. Pewne jest to, że nie należy pakować w nią produktów o odczynie kwaśnym (np. kiszonych ogórków, pomidorów czy owoców), ponieważ mogą wejść w reakcję z aluminium, wskutek czego wytworzą się szkodliwe sole glinu.

 

Jak podaje wikipedia : Glin jest całkowicie asymilowany przez wątrobę i nie wydalany na zewnątrz, nie wykazując przy tym typowych cech toksycznych. Dlatego też większość źródeł zalicza go do metali obojętnych i z tego względu w pewnych określonych warunkach dopuszczony jest do użytkowania w gastronomii. Jednak w przypadku termicznej obróbki żywności, przy bezpośrednim kontakcie z wodą, glin wykazuje wysoką rozpuszczalność i w nadmiernych ilościach przenika do pożywienia. Z tego powodu w Polsce już w latach 80-tych systematycznie wycofywano z użytku naczynia aluminiowe i obecnie jego znaczenie jest marginalne. Nadmiar glinu nadmiernie obciąża wątrobę, a przyjmowanie dużych dawek tego pierwiastka, zwłaszcza w okresie dzieciństwa, skutkuje upośledzeniem funkcji i mniejszą wydajnością tego organu w późniejszych latach. Ponadto należy wspomnieć, że glin łatwo asymiluje się ze związkami wapnia łatwo przyswajalnego do związków trudno przyswajalnych. Dlatego też należy ograniczać jego spożycie w okresie wzrostu i rozwoju układu kostnego. Nie jest również wskazane, aby w nadmiarze spożywały go osoby w trakcie leczenia złamań i cierpiące na odwapnienie kości.

Glin, podobnie jak krzem, nie jest pierwiastkiem niezbędnym dla życia roślin. Mało tego, w dużych ilościach może być toksyczny zarówno dla roślin, jak i dla zwierząt zjadających roślinę zawierającą glin. Obecność glinu w glebie związana jest z obecnością jonów H⁺. Aby pozbyć się glinu z gleby, najczęściej stosuje się równolegle neutralizacje pH oraz sadzenie roślin, które pobierają glin z gruntu w większych ilościach. (Luis M. Thompson, Frederick R. Troeh: Gleba i jej żyzność. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1978, s. 191–192).

Aluminium czyli sole glinu dodawane są do szczepionek od dziesiątek lat, bodajże od  roku 1926-tego. Określa się je nazwą adiuwantów, czyli substancji, które zwiększają lub modulują odpowiedź immunologiczną przeciw antygenom. Inaczej mówiąc, szczepionka zawiera antygen, którego wniknięcie do organizmu ma wywołać reakcję, a ta z kolei ma uchronić człowieka przed zachorowaniem w przyszłości. Aby zwiększyć moc tej reakcji, a tym samym skuteczność szczepionki  używa się właśnie adiuwantów, w tym również glinu. Idealny adiuwant powinien stymulować tę reakcję immunologiczną, a do tego być bezpiecznym, pozbawionym toksyczności produktem.

Dzięki  adjuwantom  szczepionki  można podać mniej objętościowo i nie trzeba podawać więcej dawek.

Mimo, że  ustalone są nieprzekraczalne dawki aluminium na przykład w preparatach do żywienia pozajelitowego, to w szczepionkach znajdują się ogromne ilości glinu.

I tak :

• W szczepionkach dostępnych w Polsce jest :

1. Prevenar 13: 0,125 mg fosforanu glinu = 125 mcg (mikrogram)
2. DTPw: 0,7 mg wodorotlenku glinu = 700 mcg (mikgrogram)
3. Engerix B: 0,25 mg wodorotlenku glinu = 250 mcg (mikrogram)
4. Infanrix DTPa: 0,5 mg wodorotlenku glinu = 500 mcg (mikrogram)
5. Synflorix: 0,5 mg fosforanu glinu = 500 mcg (mikrogram)

Wszystkie podane wyżej dawki są  do weryfikacji w ulotkach wyżej wymienionych produktów.

 

Aluminium nie zawierają: szczepionki przeciwko grypie, przeciwko rotawirusom czy przeciwko odrze, śwince, różyczce.

• Inne źródła glinu. Zawarty jest on również m.in. w leczeniu niektórych typów niedokrwistości. Jest również w wodzie, przeróżnych napojach, typowych produktach spożywczych. Średnia dawka zjadanego przez dorosłego glinu wynosi 45 mg na dobę, a dopuszczalna, czyli bezpieczna to 60 mg/dobę (1 mg/kg/dzień).
• Aluminium wykorzystywane jest także w produkcji środków do konserwacji drewna, szkła, materiałów ceramicznych, leków, utensyliów kuchennych i kosmetyków – jego znaczne ilości znajdują się w antyperspirantach.
• Mleko, jogurty, przetworzone sery, dżemy, galaretki, mąka, cukier, proszek do pieczenia, konserwanty, ziarna zbóż – w każdym z tych produktów znajdują się pewne ilości glinu. Herbata i przyprawy, takie jak majeranek, bazylia i czarny pieprz zawierają go jeszcze więcej.
• Wiele leków zobojętniających kwas żołądkowy zawiera glin, niektóre z nich – aż 200 miligramów tego pierwiastka w jednej tabletce. Jeżeli rutynowo stosujesz leki zobojętniające, być może spożywasz nawet do 4 gramów aluminium dziennie.
• Jeżeli używasz szamponu czy kremu zawierającego krzemian magnezowo-aluminiowy lub sól amonową siarczanu alkoholu laurylowego albo antyperspirantu zawierającego chlorowodorotlenek glinu lub jeżeli przygotowujesz posiłki w garnkach aluminiowych, wówczas przez skórę i z jedzeniem wprowadzasz do organizmu więcej tego pierwiastka. Badania przeprowadzone w Klinice Uniwersytetu Medycznego w Cincinnati wykazały, że jeżeli pomidory ugotuje się w aluminiowym garnku, to spożycie aluminium wzrasta o 2-4 miligramów na jedną porcję pomidorów. Jeżeli woda, którą pijesz, zawiera aluminium, dziennie spożywasz kilka miligramów więcej tego metalu.
• Aluminium jest dodawane do wielu produktów jako emulgator, między innymi do serów topionych (szczególnie tych plasterkowanych i pakowanych osobno).
  Bywa również obecny w ciastach w proszku, mące samorosnącej, ciastach gotowych do wypieku, bezmlecznych zabielaczach do kawy, marynatach i niektórych proszkach do pieczenia.
• Dziecko rodzi się z pewnym poziomem aluminium w organizmie.
• Od 16,9–67,5 mcg/dm3 aluminium znajduje się w napojach : w Coca-Coli, Pepsi i w soku jabłkowo-brzoskwiniowym oraz w piwie. Zdecydowanie większe ilość glinu znaleźć można w soku z czarnej porzeczki, która jest rośliną oporną na glin, ale kumulującą ten pierwiastek. Znajdziemy go nawet 1,8 mg w 100 g owoców. Dużo aluminium ma również czysty sok jabłkowy (nawet 230 mcg/dm3). Soki kartonowe mają większą zawartość glinu niż  Cola z puszki  może mieć nawet 10 razy więcej aluminium niż ta z butelki plastikowej. Znaczenie ma tutaj również czas przechowywania danego soku w kartonie czy puszce – im dłużej, tym większa jest migracja tego pierwiastka do napoju.
• Glin, jest w niewielkich ilościach zawarty między innymi w zielonej herbacie, która jest z kolei dość popularnym „antyrakowym” produktem.
• Aluminium jest również dodawane do wielu produktów kosmetycznych.
• Aluminium jest równieżw mleku mamy (przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecko zjada tą drogą około 6700 mcg – 10000 mcg glinu (6,7 mg do 10 mg).
• Dzieci karmionemlekiem modyfikowanym zjadają w pierwszych 6 miesiącach życia 37800 μg aluminium (37,8 mg).
• A dzieci karmione mlekiem sojowym 116600 mcg (116 mg).
• U dzieci głównym źródłem glinu jest pożywienie, szczepionki i napoje. Niemowlaki powyżej 6 miesiąca życia, które zwykle są już na etapie rozszerzania diety pobierają aluminium w ilości 0.7 mg dziennie wyłącznie z pożywienia. Dzieci po 12 miesiącu życia osiągają już zdecydowanie wyższe poziomy zjadania glinu: 4.6 mg dziennie.  A w wieku 10 lat  6.8 mg glinu na dobę.
• Co dobezpiecznej dobowej dawki aluminium przyjętej doustnie przez człowieka to w zależności od źródła można znaleźć różne dane na ten temat. Najbardziej wiarygodne można uznać poziomy podawane przez FAO/WHO, które ustaliło tygodniową, dopuszczalną ilość aluminium na 7 mg/kg masy ciała na tydzień, czyli 1 mg/kg/dobę. Jedno ze źródeł podaje, że okres połowiczej eliminacji glinu z organizmu człowieka wynosi około 24 godziny, a dawkę <2 mg/kg mc./24 h uznaje się za bezpieczną (jest to norma dobowej ekspozycji). Należy pamiętać, że pewna ilość glinu pochodzi również z opakowań w których żywność jest przechowywana lub z naczyń, w których jest poddawana obróbce kulinarnej.
• Szczepionki w większości podawane są domięśniowo (przynajmniej te, które zawierają adjuwanty). W związku z tym inaczej zachowuje się adjuwant podany w takiej formie, niż zjedzone aluminium. Po podaniu domięśniowym – dopiero po pewnym czasie dochodzi do wchłaniania do krwi. Podobnie po podaniu doustnym – aluminium pokonać musi jeszcze barierę przewodu pokarmowego. Wchłanianie do krwiobiegu jest w obu przypadkach inne.

Powstały na ten temat odpowiednie prace. Oceniały one zachowanie aluminium podawanego niemowlakom w mleku modyfikowanym i zachowanie aluminium podawanego w szczepionce. Na tej podstawie określono pewne normy: MRL oraz limit pojedynczej dawki produktu biologicznego (w tym szczepień).

Dopuszczalna dawka aluminium zawartego w szczepionkach jest zdecydowanie poniżej tzw. MRL, czyli „minimum risk level” , który  określa codzienne narażenie na daną substancję podaną doustnie (w tym przypadku aluminium) dopuszczalne, bez wywoływania jakichkolwiek negatywnych skutków. Ten poziom ryzyka wynosi 1 mg/kg masy ciała/dzień. [Agency for Toxic Substances and Disease Registry].

FDA w swoich zaleceniach dotyczących szczepień podaje tak zwany limit pojedynczej dawki produktu biologicznego (w tym szczepionki) i wynosi on 1,25 mg – jest jak widać jeszcze bardziej restrykcyjny niż podana wyżej wartość MRL.

• https://wikileaks.org/gifiles/attach/121/121536_Aluminum%20toxicokinetics%20regarding%20infant%20diet%20and%20vaccinations.PDF
• http://vaccinepapers.org/wp-content/uploads/FDA-aluminum-paper.pdf

 

Inna norma istnieje dla pacjentów leczonych żywieniem pozajelitowym – tutaj FDA podaje 5mcg/kg/dobę.

Wiele przeprowadzonych dotychczas eksperymentów wykazało, że glin wywiera negatywny wpływ na procesy poznawcze człowieka. Jego akumulacja w mózgu prowadzi do wystąpienia takich objawów, jak: zaburzenia pamięci, mowy, koordynacji ruchowej, drżenia mięśni i paraliżu. Odkładanie glinu w organizmie zwiększa też ryzyko wystąpienia choroby Alzheimer’a. Zaburzenia te mają związek ze zwiększoną akumulacją glinu w hipokampie, który odpowiada za procesy uczenia się i pamięć. Z przeprowadzonych na zwierzętach doświadczeń wynika, że glin wywiera negatywny wpływ na ich układ rozrodczy. W badaniach na samicach szczurów wykazano, że ekspozycja na działanie glinu podawanego w wodzie pitnej przez 120 dni może doprowadzić do obniżenia ich zdolności rozrodczych, poprzez zmniejszenie wydzielanego przez nie estradiolu, progesteronu, LH i FSH oraz zwiększenie wydzielania testosteronu. Ponadto ekspozycja prenatalna szczurów na glin skutkowała ich niższą masą urodzeniową, a także opóźnionym dojrzewaniem płciowym.

Losy glinu w organizmie

Ta ilość aluminium, która jest zjadana przez każdego z nas jest wchłaniania z przewodu pokarmowego do krwi w ilości około 1% (pojawia się we krwi w ciągu kilku godzin od spożycia). Następnie wydalana jest z moczem (90% tej ilości z krwiobiegu znika z organizmu w ciągu 48 godzin, pozostała ilość znika w ciągu 4 tygodni).

Z kolei glin wstrzykiwany w trakcie szczepienia w udo czy ramię dziecka również jest wchłaniany – z miejsca podania do krwiobiegu. Jest to jednak nieco wolniejszy mechanizm. Ze stosowanych adjuwantów: wodorotlenek glinu wchłania się do krwi w 17%, a fosforan glimu w 51%. Ślady glinu we krwi są oznaczane już po godzinie od wykonania szczepienia. To co trafia do krwi po szczepieniu wydalane jest, podobnie jak w przypadku glinu pokarmowego od 2 dni do 28 dni (wodorotlenek glinu jest w tym czasie całkowicie eliminowany z krwi,  fosforan glinu wydalany jest dłużej).

 

90% aluminium, zarówno ze szczepionek, jak i żywienia pozajelitowego, z krwi wiąże się z transferyną, a 10 % z cytrynianiem. W tej postaci większość opuszcza organizm drogą nerkową (wydalanie z moczem), część usunięta zostanie wraz z żółcią (przewód pokarmowy), a część pozostanie w formie związanej w organizmie.

Niewielki procent pozostaje w organizmie i odkłada się w różnych tkankach. 50-60% w kościach, 25% w płucach, 1% w mózgu, ułamki procenta w skórze, przewodzie pokarmowym, układzie limfatycznym. W każdej części organizmu można znaleźć pewną ilość tego pierwiastka.

Zanim dziecko dorośnie to będzie posiadało w swoim organizmie od 50 do 100 milligramów aluminium. I większość pochodzi z żywności. Większość aluminium które otrzymujemy (bez względu na to jaką drogą) jest usuwane.

Noworodki wbrew opinii niektórych osób mają barierę krew-mózg, ale nie jest ona w pełni dojrzała. Mimo to podawane szczepionki są bezpieczne. Podobnie jak podawanie mleka modyfikowanego.

 

W przypadku niewydolności nerek może dojść do akumulacji glinu w organizmie. Na naszą niekorzyść działa także wiek – im jesteśmy starsi, tym więcej aluminium odkłada nam się w tkankach. Jego dystrybucja w organizmie zależy od dawki, czasu ekspozycji na jego działanie. Istotna jest także droga jego przyjęcia – wchłanianie glinu drogą oddechową (osiada na cząsteczkach kurzu i aerozolach) jest bardziej wydajne niż w przypadku drogi pokarmowej. Glin może migrować do pożywienia z aluminiowego opakowania, a im dłuższy okres przechowywania, tym stężenie glinu jest wyższe. Mimo faktu, iż tylko niewielkie ilości aluminium są wchłaniane przez organizm człowieka, nie należy lekceważyć jego wpływu na zdrowie. Glin został uznany za metaloestrogen ze względu na zdolność do oddziaływania na receptory estrogenowe obecne w komórkach raka piersi i przyczynia się do rozwoju guza. Człowiek w znaczącym stopniu wywiera wpływ na wzrost ilości glinu w środowisku. Aluminium znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle, zwłaszcza samochodowym, elektrycznym i lotniczym. Podwyższone stężenia tego pierwiastka w glebie i powietrzu, występują w okolicach hut aluminium, a także składowisk odpadów związanych ze spalaniem węgla brunatnego. Jego obecność w powietrzu może być również związana z naturalnymi czynnikami środowiskowymi, takimi, jak wietrzenie skał, czy erupcje wulkanów. Z aluminium mamy do czynienia w wielu dziedzinach życia . I tu mamy wybór : w sklepie możemy wybrać mleko w szklanej butelce zamiast tego w kartonie. Możemy też ograniczyć użycie antyperspirantów, wybierając od czasu do czasu dezodorant pozbawiony aluminium. Dokonując pewnych wyborów możemy znacznie ograniczyć wchłanianie glinu, a tym samym wpływ jaki na nas wywiera.

 

Glin jest trzecim, najbardziej rozpowszechnionym pierwiastkiem na kuli ziemskiej. Jednak nadmiar glinu w diecie jest niepożądany jak wyżej napisano. W literaturze opisywane są przypadki wapnienia tkanek miękkich, niedokrwistości oraz zaburzeń neurologicznych. Dopuszczalny przez większość naukowców jest też udział glinu w patogenezie choroby Alzheimera. Ponadto mówi się o jego związku z chorobami autoimmunologicznymi. Wiele badań nie jest jednoznacznych, wiele jest jeszcze w trakcie badania. Nie ma jednak wątpliwości, że glin w zbyt dużych ilościach jest po prostu toksyczny. Niezbitym dowodem na to jest opis zbiorowego zatrucia glinem (rok 1988 w Wielkiej Brytanii, kiedy to kierowca ciężarówki wrzucił 20 ton siarczanu glinu do złego zbiornika (zamiast do wody do oczyszczenia to do wody pitnej). Pomiar aluminium w tej wodzie wskazał na 320mg/l. Objawami zatrucia były wówczas zaniki pamięci, wysypki , bóle stawów i pieczenie przełyku.

Autorzy prac opisujący szkodliwość glinu podkreślają, że wystąpienie chociażby chorób autoimmunologicznych po szczepieniach, wobec masowości szczepień, jest relatywnie rzadkie (bardziej niebezpieczna jest tu rtęć). Sama szczepionka zawierająca glin potrzebuje jeszcze kilku warunków do rozwoju choroby autoimmunologicznej. Między innymi mowa o wystąpieniu zjawiska molekularnej mimikry (czyli krzyżowej reakcji antygenów z własnymi antygenami), indywidualnej genetycznej podatności oraz wpływie czynników środowiskowych (infekcje, narażenie na dym tytoniowy, środki chemiczne, zanieczyszczenie środowiska).

 

Publikacje na temat :

 

• Wide Variation in Reference Values for Aluminum Levels in Children: Michelle Zeager, Alan D. Woolf, Rose H. Goldman
• Aleksandra Krause, Paulina Górska, Janusz Ślusarczyk, Adiuwanty – substancje podnoszące skuteczność szczepionek – część II
• dr hab. n. med Krzysztof Buczyłko, Zakład Alergologii Instytutu Medycyny Wewnętrznej WAM oraz Centrum Alergologii, Ewolucja adiuwantów w preparatach alergenowych
• Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym; Jakość i bezpieczeństwo żywności a zdrowie konsumenta; Praca zbiorowa pod redakcją naukową dr inż. Marioli Kwasek Autorzy: mgr inż. Bożena Brzostek-Kasprzak, dr inż. Mariola Kwasek, prof. dr hab. Waldemar Michna, prof. dr hab. Mieczysław W. Obiedziński
• Maria Długaszek, Mirosława Szopa; Analiza porównawcza zawartości metali ciężkich w napojach przechowywanych w różnych opakowaniach, Instytut Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej, Kierownik: dr hab. A. Graczyk, prof. WAT
• Baylor NW, Egan W, Richman P. Aluminum salts in vaccines — U.S. perspective. 2002;20:S18-S23.
• Bishop NJ, Morley R, Day JP, Lucas A. Aluminum neurotoxicity in preterm infants receiving intravenous-feeding solutions. New England Journal of Medicine. 1997;336:1557-1561.
• Committee on Nutrition: Aluminum toxicity in infants and children. 1996;97:413-416.
• Ganrot, PO. Metabolism and possible health effects of aluminum. Environmental Health Perspective. 1986;65:363-441.
• Keith LS, Jones DE, Chou C. Aluminum toxicokinetics regarding infant diet and vaccinations. 2002;20:S13-S17.
• Pennington JA. Aluminum content of food and diets. Food Additives and Contaminants. 1987;5:164-232.
• Simmer K, Fudge A, Teubner J, James SL. Aluminum concentrations in infant formula. Journal of Paediatrics and Child Health. 1990;26:9-11.
• Barabasz W., Albińska D., Jaśkowska M., Lipiec J. (2002). Ecotoxicology of Aluminium. Polish Journal of Environmental Studies, 11: 199-203
• Bielarczyk H. (2006). Rozprawa habilitacyjna: Metabolizm Acetylo-CoA w komórkach cholinergicznych a ich wrażliwość na czynniki neurotoksyczne, Akademia Medyczna, Gdańsk
• Darbre P.D. (2005). Aluminium, antiperspirants and breast cancer. Journal of Inorganic Biochemistry 99: 1912–1919.
• Julka D., Vasishta R. K., Gill K. D. (1996). Distribution of Aluminum in Different Brain Regions and Body Organs of Rat. Biological Trace Elements Research, 52: 182-192
• Langauer-Lewowicka H. (2005). Glin – zagrożenia środowiskowe, Medycyna środowiskowa, Sosnowiec, 59-64
• Nayak P. (2002). Aluminum: Impact and disease. Environmental Research Section A, 89: 101-115
• Sińczuk-Walczak H. (2001). Zmiany w układzie nerwowym w następstwie narażenia zawodowego na związki glinu w świetle piśmiennictwa. Medycyna Pracy, 52: 479-481
• Skibniewska K. A., Smoczyński S. S. (1996). Określenie stopnia migracji glinu z naczyń do mleka. Roczniki PZH, 47: 239-245
• Walton J. R. (2014). Chronic Aluminum Intake Causes Alzheimer’s Disease: Applying Sir Austin Bradford Hill’s Causality Criteria. Journal of Alzheimer’s Disease, 40: 765-838 
• dr David Perlmutter, Carol Colman „Księga zdrowia mózgu. Najlepsze metody poprawy pamięci, ostrości umysłu i zapobiegania starzeniu się mózgu” wyd. Vital

• Sposobem na usunięcie aluminium w prosty sposób jest odkwaszenie organizmu, gdyż metale wtedy są mniej reakcyjne i wyrządzają znacznie mniej szkód. Silnie zasadowe surowe warzywa i owoce (seler, pietruszka, burak, jarmuż, ogórek, szpinak, jabłka) są jednocześnie detoksyfikujące i skutecznie wspomagają mechanizmy oczyszczania organizmu z metali ciężkich, w tym aluminium.

 

• Nieocenionym warzywem jest czosnek, który pomaga zwiększyć zdolności neutralizacyjne organizmu i zmobilizować go do usuwania aluminium w szybkim tempie. Codzienna szklanka soku z marchwi z dodatkiem cytryny potrafi zdziałać wiele dobrego w naszym organizmie. Wysokie dawki witaminy C usuwają nie tylko aluminium, także inne metale ciężkie, takie jak rtęć, kadm i ołów. Powszechnie stosowane zioła w celu odtrucia organizmu to żółty imbir, brunatnica oraz kolendra.

 

• Pomocna będzie chlorella. Niedawne badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że chlorella  usuwa aluminium m.in. z kości lepiej niż jakikolwiek inny znany czynnik odtruwający. Ściana komórkowa chlorelli zawiera sporopolleinę, jest to unikalna substancja, która wiąże metale nieodwracalnie, w ten sposób toksyny wydalane są z organizmu.